11.02.2021

Σύνορα και κορωνοϊός: Προσφυγική πολιτική και δημόσιος λόγος την εποχή της διπλής κρίσης στην Ελλάδα

Στα τέλη Φεβρουαρίου του 2020 εκδηλώθηκαν στην Ελλάδα η κρίση του κορωνοϊού και η κρίση στα χερσαία ελληνοτουρκικά σύνορα στον Έβρο, απ’ όπου χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες αποπειράθηκαν να περάσουν στην Ελλάδα και την Ευρώπη, ενθαρρυμένοι από την τουρκική κυβέρνηση. Στον ελληνικό πολιτικό και δημοσιογραφικό λόγο, οι δύο κρίσεις συνδυάστηκαν και έδωσαν νέο περιεχόμενο στην κρίση διαχείρισης του προσφυγικού που προϋπήρχε από το 2015.

 

Στο εξής οι πρόσφυγες και οι μετανάστες θα παρουσιάζονταν στην ελληνική δημόσια σφαίρα ως απειλή τόσο για την εθνική ασφάλεια όσο και για τη δημόσια υγεία και θα άνοιγε ο δρόμος για την εφαρμογή σκληρών αντιπροσφυγικών πολιτικών, με την ανοχή, αν όχι με τις ευλογίες, της ηγεσίας της Ε.Ε., που απέδωσε ρητά στην Ελλάδα τον ρόλο της «ασπίδας της Ευρώπης». Οι επιχειρήσεις αποτροπής και επαναπροώθησης αποτέλεσαν το νέο δόγμα της φύλαξης συνόρων και η γενικευμένη κράτηση ή ο περιορισμός της κυκλοφορίας έγιναν η νέα κανονικότητα των προσφυγικών δομών. Η νέα πολιτική συνοδεύτηκε στη δημόσια σφαίρα με απελευθέρωση του ξενοφοβικού λόγου και της ρητορικής μίσους σε συνδυασμό με μια εντεινόμενη επίθεση σε αυτό που γίνεται αντιληπτό από τους φορείς αυτού του λόγου ως «τυραννία της πολιτικής ορθότητας».

Η παρούσα έκδοση διερευνά τα ζητήματα αυτά, εστιάζοντας επίσης στην έμφυλη διάσταση της διπλής κρίσης, στον τρόπο, δηλαδή, που δομούνται και αναπαράγονται σχέσεις κυριαρχίας μεταξύ των φύλων στο πλαίσιο των νέων αντιπροσφυγικών πολιτικών. Εξετάζει, επίσης, στη νέα συγκυρία το ζήτημα των πολιτικών κοινωνικής ένταξης των προσφύγων και μεταναστών μέσα από την πρόσβασή τους στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα ή τον αποκλεισμό τους από αυτό. Τέλος, μελετά τον ιδιαίτερο ρόλο της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην εφαρμογή των αντιπροσφυγικών μέτρων ως θεσμού που ταυτίζεται διαχρονικά με το έθνος και καλλιεργεί συστηματικά ένα είδος εθνο-θρησκευτικού λαϊκισμού.

Οι συγγραφείς της έκδοσης είναι οι: Δημήτρης Αγγελίδης, Φωτεινή Κοκκινάκη, Ξένια Κουναλάκη, Μελπομένη Μαραγκίδου, Λευτέρης Παπαγιαννάκης, Αλέξανδρος Σακελλαρίου, Παύλος Χαραμής

Friedrich-Ebert-Stiftung 
Griechenland

Neof. Vamva Str. 4
10674 Athen
Griechenland

+30 210 72 44 670
+30 210 72 44 676

info.athens(at)fes.de

Kontakt